زمین‌شیمی و جایگاه زمین‌ساختی دایک‌های بازیک منطقه بروجرد (پهنه سنندج- سیرجان)

در‎ منطقه‎ بروجرد،‎ دایک‌های بازیک، با‎ روند‎ شمال‌خاوری- جنوبباختری، توده‌های گرانودیوریتی ژوراسیک میانی را قطع کرده‌اند. این دایک‌ها به رنگ‎ سبزتیره،‎ دانه‌ریز‎ تا‎ دانه‌متوسط هستند و بافت‎ افیتیک و ساب‎افیتیک‎ دارند. آمفیبول، پلاژیوکلاز و کانی‎های فرعی بیوتیت، آپاتیت، اسفن و ‌پرهنیت از کانی‎های اصلی سازنده این سنگ‌ها هستند. آمفیبول‏‌ها از نوع کلسیک و ترکیب آنها از منیزیوهورنبلند تا اکتینولیت‌هورنبلند بوده و دمای 600 تا 700 درجه سانتیگراد و فشار 5/3 تا 2/5 کیلوبار برای تبلور آنها به‌دست آمده است. ترکیب پلاژیوکلازها از آلبیت تا الیگوکلاز است. این دایک‌ها جوان‌ترین فعالیت ماگمایی در منطقه بوده و دچار دگرریختی نشده‌اند. در پی برخورد دو صفحه عربی و ایران‎مرکزی، فشار پدیدآمده در صفحه ایران‎مرکزی گسترش شکستگی‌های کششی در راستای حرکت این صفحه‌ها را در پی داشته است. ازاین‌رو، در این منطقه گسترش دایک‌های بازیک در راستای حرکت صفحه‌ها در راستای شمال‌خاوری- جنوبباختری و به‌سوی همگرایی آنها پدید آمده‌اند. برپایه‎ نمودارهای‎ شناسایی جایگاه زمین‌ساختی ماگماها،‎ ماگمای‎ سازنده دایک‌های بازیک، آلکالن و وابسته به پهنه درون‌صفحه‌ای بوده و از ذوب‌بخشی خاستگاه گوشتة غنی‌شده پدید آمده است.